در این مطلب می خواهیم کلیاتی را در خصوص فلز پلاتین بیان کنیم.
فراوانی فلز پلاتین در مناطق مختلف
77 درصد معادن پلاتین در آفریقای جنوبی قرار دارند. 13 درصد در روسیه و 10 درصد بقیه در آمریکا و مناطق دیگر قاره افریقا وجود دارند. غلظت پلاتین 5 در میلیارد است. این بدان معناست که فراوانی پلاتین در کره زمین از هر هزار تن خاک پنج گرم است.
موارد استفاده فلز پلاتین
بیشترین مورد استفاده پلاتین در کاتالیزورها میباشد. از آلیاژ پلاتین و رادیوم به عنوان کاتالیزورساتفاده می شود. این کاتالیزور به شکل توری برای کاتالیز کردن اکسیداسیون انتخابی آمونیاک استفاده میشود. از این ماده همچنین برای تهیه اکسید نیتریک که ماده خام برای کودها و مواد منفجره و تولید اسید نیتریک است، استفاده میشود.
از دیگر موارد استفاده از پلاتین، متر استاندارد و نمونه کیلوگرم استاندارد است. در این استانداردها از آلیاژ پلاتین 900 و ایریدیوم 100 استفاده شده است. تا دهه 90 میلادی از این موارد برای واحد سنجش اندازه گیری وزن و طول استفاده می کردند. از آلیاژ پلاتین و اسمیوم در تولید و ساخت دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب و دریچه قلب استفاده میشود. در داروسازی نیز برای ساخت داروهای ضد سرطان خون و بیضه از پلاتین استفاده میشود.
از کاربردهای دیگر پلاتین، استفاده از آن در ساخت آهنرباهای قوی است. این آهنرباها از ترکیب پلاتین و کبالت بدست می آیند. پلاتین هیدروژن زیادی جذب میکند و زمانیکه حرارت میبیند آن را آزاد میکند. از این رو به عنوان منبع ذخیره گاز در وسایل نقلیه و سلول‌های سوختی استفاده میشود. بدلیل درجه حرارت ذوب بسیار بالای فلز پلاتین در آزمایشگاه‌ها از این فلز برای ساخت بوته های ذوب استفاده می کنند.
نخستین مورد شناخته شده از کاربرد پلاتین به کشور اکوادور بر می‌گردد. ابتدا در اکوادور از فلز پلاتین برای ساخت زیور آلات به همراه طلا استفاده می‌کردند. امروزه نیزاز تلفیق این دو فلز برای جواهرات نفیس استفاده می کنند. در سال 1557 میلادی، ژولیو سزار اسکالیگر، نخستین اروپایی بود که وجود این فلز را گزارش کرد. توصیف وی از پلاتین اینطور بود: “که نه آتش و نه هیچ ابزار اسپانیایی قادر به ذوب کردن آن نیست.” این موضوع حاکی از دمای ذوب بالای این فلز است.
فلز پلاتین برای سرمایه گذاری
در سرمایه گذاری نیز از پلاتین استفاده زیادی می‌گردد. این فلز در بازار بورس نیویورک (NYSE) و بازار بورس لندن (LSE) معامله میشود. چندین کشور اقدام به ضرب سکه های پلاتین کرده اند. از جمله سکه عقاب پلاتین آمریکایی، برگ افرای پلاتین کانادایی، کوالای پلاتین استرالیایی، پاندای پلاتین چینی.
