در این مطلب در مورد تاریخچه جواهرسازی در ایران مطالب مختصری را ارائه می کنیم.

شهر سوخته از شهرهای بزرگ صنعتی بوده است. این شهر بین هزاره چهارم تا دوم قبل از میلاد مسیح وجود داشت.

تمامی سنگ‌های زینتی و مواد اولیه جواهرسازی از ارتفاعات سیستان تامین می‌شده است. البته سنگ لاجورد و فیروزه در این دسته قرار نمی‌گیرند.

ولی سنگ عقیق از بستر رودخانه  بدست می آمده است. مس و رگه های آراگونیت (رسوبهای کربنات کلسیم تشکیل شده در غارها و کف دریاها) از منطقه چاگای برداشت می‌شد. چاگای در ارتفاعات غرب پاکستان قرار دارد. این منطقه در ارتفاع هزار متری از سطح دریا می‌باشد. این مواد از گورهای شهر سوخته کشف شده است. احتمالا لاجوردهای کشف شده در فلسطین، روسیه و مصر از شهر سوخته صادر شده‌اند. مکان دیگری که احتمال ساختن جواهر در آن مرسوم بوده، شهر شهداد کرمان است.

در هر صورت هر دوی این مکانها در شرق ایران قرار داشتند. مکان‌های دیگر در مرکز و غرب ایران با شهداد و شهر سوخته داد و ستد می‌کردند. در این مکان‌ها ساخت و استفاده از اشیای قیمتی مرسوم بوده و از سنت آنها نشات می گرفته است. دستبندها و پابندها و بازوبندهای ساخته شده از مهره های سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در شهر سوخته کاوش شده‌اند. جنس این مهره ها از لاجورد، فیروزه، عقیق، مرمر، صدفهای دریایی و غیره بودند. علاوه بر این ها، ابزار تراش مهره ها نیز در گورها کشف شده است. از جمله نوک مته، تیغه های فلینت، تراشه های سنگ و همچنین مهره هایی با تراش ناقص.

روش کار

ابتدا قطعات سنگهای بزرگ پس از استخراج به قطعات کوچکتری خرد می‌کردند. روی آن را تا حدودی می سابیدند. آن قدر می سابیدند تا سطح سنگ از لایه های آهکی و کریستالی پاک شود. با تیغه هایی مخصوص آن را به تکه هایی کوچکتر میبریدند. با ساییدن سنگ به آن کات می‌دادند. پس از صیقل کردن، کار نهایی یعنی سوراخ کردن مهره ها را انجام میدادند. سپس با چرم چرب آنها را براق میکردند. سنگ فیروزه هم به همان ترتیب تراش میخورده. فیروزه در اندازه های مختلف، که بزرگترین آن در حد تخم پرنده بوده، ساخته می‌شد. اما در مورد عقیق ابزارها کمی متفاوت بوده است. چون آن را از کف رودخانه ها جمع آوری میکردند. به همین دلیل عقیق به برش خاصی نیاز نداشت.

دنبال چیزی میگردی؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *